પેરાસિટામોલનું વધુ સેવન કરવાથી હૃદયરોગ-સ્ટ્રોકનું જોખમ વધે છે, જાણો આરોગ્ય નિષ્ણાતો શું કહે છે ? Gujarat Post

મોટાભાગના લોકો સામાન્ય રીતે ઓવર-ધ-કાઉન્ટર (OTC) દવાઓનો ઉપયોગ કરે છે જ્યારે તેઓને શરીરમાં હળવો દુખાવો હોય અથવા તાવ હોય. આ દવાઓ થોડી જ ક્ષણોમાં રાહત આપે છે, પરંતુ શું તમને ખબર છે કે જો દવાઓ ડૉક્ટરની સલાહ વિના લેવામાં આવે તો આ દવાઓની શરીર પર કેટલી ગંભીર અસર થઈ શકે છે ? ભારતમાં સામાન્ય દુખાવા અને ફ્લૂ જેવા લક્ષણો માટે પેરાસિટામોલ લેવું એકદમ સામાન્ય છે, પરંતુ તાજેતરના એક અભ્યાસમાં વૈજ્ઞાનિકોએ લોકોને તેની ગંભીર આડઅસર વિશે જાગૃત કર્યાં છે. એડિનબર્ગ યુનિવર્સિટીના સંશોધકોએ ચેતવણી આપી છે કે પેરાસિટામોલનું વધુ સેવન હૃદય રોગ અને સ્ટ્રોક જેવી ગંભીર સમસ્યાઓનું જોખમ વધારી શકે છે.

જર્નલ સર્ક્યુલેશનમાં સંશોધકોનું કહેવું છે કે પેરાસીટામોલનું વધુ સેવન કરવાથી હાઈપરટેન્શનની સમસ્યા વધે છે, જે લાંબા ગાળે હૃદય રોગ તરફ દોરી શકે છે. સંશોધકોએ એમ પણ જણાવ્યું કે તેના સામાન્ય ઉપયોગની કોઈ આડઅસર નથી, તેમ છતાં લાંબા સમય સુધી તેનો સતત ઉપયોગ ગંભીર સમસ્યાઓનું કારણ બની શકે છે. 

થોડા દિવસોમાં બ્લડ પ્રેશર વધે છે

પેરાસિટામોલના ઉપયોગની લાંબા ગાળાની આડઅસરો શોધવા માટે સંશોધકોએ હાઈ બ્લડ પ્રેશર ધરાવતા 110 દર્દીઓનો અભ્યાસ કર્યો. આ દર્દીઓના બે અલગ-અલગ જૂથોને દિવસમાં ચાર વખત એક ગ્રામ પેરાસિટામોલ અથવા એટલી જ માત્રામાં પ્લાસિબો આપવામાં આવ્યો હતો. સંશોધકોએ શોધી કાઢ્યું કે ચાર દિવસમાં પેરાસિટામોલ લેતા જૂથના લોકોનું બ્લડ પ્રેશર પ્લેસિબો જૂથની સરખામણીમાં નોંધપાત્ર રીતે વધી ગયું. આ સ્થિતિમાં હાર્ટ એટેક અથવા સ્ટ્રોકનું જોખમ 20 ટકા વધી જાય છે.

સંશોધકો શું કહે છે ?

એડિનબર્ગ યુનિવર્સિટીના થેરાપ્યુટિક અને ક્લિનિકલ ફાર્માકોલોજીના અધ્યક્ષ પ્રોફેસર ડેવિડ વેબ કહે છે કે બ્લડ પ્રેશર વધારવા માટે જાણીતી આઇબુપ્રોફેન જેવી દવાઓ જ્યારે તેના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો ત્યારે તેને સલામત વિકલ્પ માનવામાં આવતો હતો. જો કે, ઉપલબ્ધ અભ્યાસના પરિણામોને આધારે હૃદયરોગનો હુમલો અથવા સ્ટ્રોકનું જોખમ ધરાવતા દર્દીઓમાં પેરાસિટામોલનો ઉપયોગ કરતી વખતે સાવચેતી જરૂરી છે. 

વૈજ્ઞાનિકોએ આ બાબતો વિશે ચેતવણી આપી હતી

સંશોધકોનું કહેવું છે કે ડૉક્ટરોએ એ વાતનું પણ ધ્યાન રાખવું જોઈએ કે જે દર્દીઓને હઠીલા દર્દ માટે પેરાસિટામોલ આપવાની જરૂર હોય તેમને બ્લડ પ્રેશર કંટ્રોલમાં રાખવા માટે અલગ દવા પણ આપવી જોઈએ. અભ્યાસ જણાવે છે કે લગભગ 10 માંથી એક વ્યક્તિને ક્રોનિક પીડા માટે પેરાસિટામોલ આપવામાં આવે છે, જ્યારે ચિંતાજનક બાબત એ છે કે અહીં ત્રણમાંથી એક પુખ્ત વ્યક્તિ હાઈ બ્લડપ્રેશરથી પીડાય છે. તમામ લોકોએ તબીબી સલાહ વિના દવાઓ લેવાનું પણ ટાળવું જોઈએ. કેટલીક દવાઓ તાત્કાલિક લાભ આપે છે, પરંતુ તેની લાંબા ગાળાની આડઅસરો ગંભીર હોઈ શકે છે.

કોઈ પણ દવાના વધુ પડતા ઉપયોગથી આડઅસર થઈ શકે છે, સામાન્ય રીતે પેરાસીટામોલની સૌથી વધુ નકારાત્મક અસર યકૃત પર થાય છે, પરંતુ અહીં મહત્વની વાત એ છે કે જો આપણે દવાનો દુરુપયોગ ન કરતા હોઈએ, તો તેની શક્યતા પણ ઓછી છે. અભ્યાસના સંદર્ભમાં તેની પ્રામાણિકતા જાણવા માટે મોટા સ્તરના સંશોધનની જરૂર છે, આ અભ્યાસનો નમૂનો નાનો છે. હાલમાં તમામ લોકોએ કોઈપણ દવા ડોક્ટરની સલાહ પર જ લેવી જોઈએ, પોતાની જાતે લીધેલી દવાઓ સ્વાસ્થ્યને નુકસાન પહોંચાડી શકે છે.

(Disclaimer- આ લેખમાં દર્શાવેલા સૂચનો માત્ર સામાન્ય માહિતીના હેતુ માટે છે, તેને વ્યાવસાયિક તબીબી સલાહ તરીકે ન લેવા જોઈએ. કોઈ પણ રોગ માટે ડૉક્ટરની સલાહ લેવી જરૂરી છે. GUJARATPOST NEWS આ માહિતીની કોઇ પણ જવાબદારી સ્વીકારતું નથી)